Frenli gazlı pistonları birkaç seneden beri piyasada bulunmaktadır. Yeni ürünleri oldukları için en başta birkaç hata bulundu ve giderildi, zamanla üretim basitleştirildi ve sürüm haline dönüştü. Sonuç olarak piyasada sağlam ürünleri üretilmektedir. Bu yazıda frenli pistonların kalitesini etkileyen unsurları listeyeceğiz ve iyi kalitesini nasıl seçebileceğini açıklamaya çalışacağız. Yazımız daha çok profesyonel alıcılar için hazırlanmıştır (ithalatçılar, toptancılar, mobilya fabrikaların satınalma veya teknik bölümlerin elemanları gibidir).
Frenli gazlı piston – standart gazlı piston üzürine amortisör (frenleyici) takılmış bir üründür. Ürünün çalışması frenleyici kalitesinden çok etkileniyor, bunun için yazımızı frenleyici seçmesinden başlayalım.
Frenleyici kapağın ilk darbesine dayanabilmeli, ondan sonra kapatma basıncını azaltarak kapağına yavaş yavaş kapanmaya izin vermelidir. Piyasada bulunan frenleyicilerden ancak bazıları bu görevi yerine getirebilirler. Aşağıdaki çekiminde görebildiğiniz gibi 1 no’lu ürünün frenleyicisi kapağının darbesini sıfıra düşürüyor ondan sonra kapak sessizce kapanıyor. 2 no’lu ürünün frenleyicisi ise sadece kapağının kapanışını yavaşlatmaya çalışıyor ancak bu yavaşlatma yeterli değil, bu yüzden kapak yine de sesli vuruyor.
(0:27 saniyesinden itibaren 2 no’lu ürünün kapınışı gösteriliyor)
Başka çok önemli bir unsur, frenleyicinin çalışması için gereken kapağın açma açısı. Aşağıdaki çekiminde 1 no’lu frenleyicinin çalışabilmesi için kapağı yaklaşık 10 dereceye kadar açması yeterlidir. Bu kadar az dereceden bile frenleyici aktif haline geçiyor ve kapağını frenleyebiliyor. 2 ve 3 no’lu frenleyiciler ise 10-15 derecede açılan kapağını frenleyemiyorlar, tamamen açıldıktan sonra ancak frenleyici aktif haline geçiyor. Gerçek hayatında ise bunun sonuçları şöyle olabilir. Bir akşam evsahibi dolabının kapağını azcık açıp sevdiği bir kuruyemiş paketi alır ve kapağını serbest bırakır, kapak anında sesli kapanır ve evsahibini şaşkınlıkta bırakır çünkü mutfak dolapları yaptırırken ‘bütün kapaklar sessiz kapansın’ diye özellikle ısrar ediyordu.
(0:23 saniyesinden itibaren 2 ve 3 no’lu ürünlerin kapınışı gösteriliyor)
Frenleyicinin amortise gücü ayarlanabilir. Bunun için frenleyici yuvasında çevirerek ileri geri hareket ettirebilirsiniz. Daha ağır kapaklar için frenleyicini ileri alınır, böylece frenleyici daha erken kapağını yavaşlatmaya başlar. Daha hafif kapaklarda ise frenleyici geri getirilir, böylece basıncı az olan kapaklar tamamen kapanabilirler. Şu anda piyasada bulunan birçok ürünlerin bu ayarlama fırsatı bulunurken yine bazı pistonlarda frenleyici hala sabit yapılmaktadır ve ayarlama fonksiyonu bulunmamaktadır. Frenleyici ayarlama esnasında üzerinde bulunan dişlerinin kalitesi çok önem kazanıyor. Frenleyici ve yuvasında bulunan dişleri uyumlu değil ise ayarlamasını ve çalışmasını etkiler. Eğer dişleri sıkı ise ayarlama çok zor olur, eğer dişleri çok gevşek ise çalışırken frenleyici yuvasından çıkabilir.
Sık sık görünen başka bir sorun ise frenleyicinin gıcırtı sesidir. Frenleyici ve piston kafasının uyumluğu saşlanmamışsa veya kullanılan plastik sert ise frenleyici çalışırken gıcırtı sesi çıkarır. Bazı üreticiler bu sesi önlemek için daha yumuşak plastik kullanıyorlar ancak bu sefer zamanla pistonun bağlantı elemanları deforme olur ve yerinden çıkabilir. Yani plastik bağlantıları elle sıkılırken bükülememeli hem de hareket ettirince gıcırtı sesi çıkartmamalıdır. Sonraki çekiminde bahsettiğimiz gıcırtı sesle çalışan pistonu izleyebilirsiniz.
Bazı üreticiler aparatın bağlantısında metal pimi kullanıyorlar. Kalite kontrölü bölümümüzde yaptığımız testler esnasında bu metal pimi takriben 500 açılmasından sonra yuvasında çıkmıştır. Çalışırken bağlantı aparatı metal pimi de çeviriyor, böylece pimi yavaş yavaş yerınde çıkar. Bu yüzden biz metal pimli pistonları sağlam olmadığını sayıyoruz.
Frenleyici dışında pistonların diğer parçaları da önem taşıyorlar. Bağlantıların plastik kalitesi de çok önemlidir. Uyumsuz veya kalitesiz plastik hammadesi bağlantının kırılmasına yol açar.
Birkaç pistonları test ederken değişik bağlantılar arasında iyi kalitesine sahip olan yuvarlak kafasının en sağlam ve en kullanışlı olduğuna karar verdik. Tamamen plastikten yapılmış aparatlarının bağlantı yerine sürtmesini önlemek için üreticiler yağlama maddelerı ilave etmek zorundalar. Bu yağlama maddeleri plastik içine sızıp yüzeyinde sarı lekeler olarak çıkıyorlar. Özellikle mutfaklarda çok kullanılan beyaz ürünlerinde çok belli oluyor.
Pistonların uzun süreli çalışabilmesini biz pistonun açıp kapanma sayısını test ederek kontrol ediyoruz. Bunun için ilk önce kalite kontrölü bölümümüzde yaptığımız özel çerçeve dolabı kullanıyoruz. Ondan sonra son denetim olarak ürünleri özel testleme şirketlere (SGS gibi) gönderiyoruz. Bu şirketleri kendi testleri gerçekleştirerek bize kaliteyi ıspatlayan sertifikaları veriyorlar. Bizim gazlı pistonumuz 100 bin kez açılıp kapanabilmiş (daha fazlasını test edilmiyordu) ve aşağıdaki sertifikayı kazanmıştır. (Sertifikasında yer alan 07-091 ürün 07-097 ürünün bazıdır).
Sonuç olarak en basit kalite gereksiniminden bahsetmeliyiz. Ürün üzerinde yazılan basınç gerçek basıncına eşit olmalıdır. Bunu kontrol etmek için bölümümüzde ürünlerin basınçları ölçüyoruz. Standart basınç aralığı -2/+10N’dir. Yani 100N olan ürün 98N’dan 110N’a kadar basınca sahip olur.
Yukarıda bahsettiğim gibi pistonları kontrol etmek için bünyemizde özel çerçeve dolabı hazırladık. Bu dolapta yer alan mekanizma insanın gerçek açıp kapama sürecini gerçekleştirmeye çalıştık. En son kapama aşamasında kapak motor gücü olmadan kendiliğinden kapanıyor. Aşağıdaki çekimimizde bunu izleyebilirsiniz.
Music: www.bensound.com
Yazımızda kullandığımız bütün fotografları ve çekimleri tarafımızdan yapılmıştır. Çekimlerde gösterdiğimiz gibi 1 no’lu frenleyici bizim 07-097 numaralı ürünümüzdür. (www.superon.cn/07-097). Bu ürününün kaliteli olduğunu düşünüyoruz veya bütün müşterilerimize tavsiye ediyoruz. Diğer ürünler daha ucuz olsa bile sattığımız ürün yelpazesinden çıkarttık.
Peki, sizin diğer satıcılarınız kendi ürünleri aynı şekilde test edip seçebiliyorlar mı?